IYOTLU MU İYOTSUZ MU

IYOTLU MU İYOTSUZ MU

Türkiye’de bölgelere göre değişmek üzere % 5-45 oranında guatr vardır.  Guatr oluşmasında en büyük etken  toprak ve suda yetersiz iyot olmasıdır.  Guatr hastalığını önlemek amacıyla   piyasada satılan bütün tuzlar 1999 yılı Ağustos ayından bu yana  iyotlanmaktadır. Tuzların iyotlanması guatr hastalığının ortaya çıkışını engellemekte ancak bazı kişilerde  aşırı iyod alınması nedeniyle  zararlı yan etkilere veya hastalıklara neden olmaktadır. 

Piyasadaki tuzların iyotlanmasından sonraki üç-dört yıllık  sürede  hipertiroidi dediğimiz tiroid bezinin aşırı çalışmasıyla karakterize olan hastalığın (Halk arasında buna zehirli guatr da denmektedir)  giderek artan sıklıkla karşımıza çıkmaya başlamıştır.

Tiroid bezi  az çalışan hastalarda da (Hipotiroidisi olanlarda) iyotlu tuz bu hastalığın daha da şiddetlenmesine neden olmaktadır.

Bu nedenle yemeklerimizde kullanılan tuzun iyotlu veya iyotsuz olması bazı hastalar veya kişiler için büyük önem taşımaktadır.

1) Kimler İyotlu Tuz Yemelidir?

Vücudumuzda boynumuzun ön tarafında bulunan tiroid bezinin yeterli hormon salgılayabilmesi için günlük en az 150 mikrogram iyotun gıdalar ve suyla alınması gerekir. Eğer yeteri kadar iyot alınmazsa guatr hastalığı oluşur. Guatr  hastalığını  önlemek için  önceden bilinen bir  tiroid hastalığı olmayan  çocuklar, erişkinler ve gebe kadınlar iyotlu tuz yemelidir. Tiroid hastalığı şüpheniz varsa bunun için bir dahiliye, endokrinoloji-metabolizma uzmanına başvurunuz ve ona göre hangi tuzu kullanacağınıza karar verilmelidir.

2-) Kimler iyotsuz tuz yemelidir?
  
Nodüler guatrı, Hipertiroidisi (tiroid bezi çok çalışanlar veya zehirli guatrı olanlar),  hipotiroidisi (Tiroid Bezi az çalışanlar) olan hastalar özellikle

İYOTSUZ TUZ yemelidirler. Bu tür hastalar iyotlu tuz yedikleri takdirde hastalıkları şiddetlenmektedir. İyotlu tuz yiyen nodüler guatrlı bir hastada alınan iyot, nodülün fazla çalışmasına neden olmakta ve hipertiroidi dediğimiz tiroid bezinin aşırı çalışmasıyla (terleme, çarpıntı, zayıflama, sinirlilik, ellerde titreme  ile kendini gösterir) karakterize bir  hastalığa neden olmaktadır.  Yine anti-TPO antikoru kanlarında yüksek olan hastalar iyotlu tuz yediklerinde  tiroid bezinin az çalışmasına neden olmaktadır. Bu tür hastalığı olanlar  da özellikle iyotsuz tuz yemelidirler. İyotsuz tuz,  süpermarketlerde veya bakkallarda   kendiliğinden tuzluklu bir şekilde satılmaktadır. Bu tuzları bulamayanlar ise  kaya tuzu yemelidirler.  Ailede bir kişi iyotsuz tuz yiyecekse yemekler tuzsuz pişirilmeli ve herkes kendi tuzunu  kullanmalıdır.